سفارش تبلیغ
صبا ویژن

جوان شیعه

زمان اجرای خمس2

احتمال دوم، نیز مثل احتمال نخست، مردود است، زیرا غارتگری در اسلام، مطلقاً ممنوع است. محدّثان در کتاب «فتن» در باب نهی ازنهب (غارتگری) از رسول خدا (ص) نقل می کنندکه آن حضرت فرمود:«هر کس غارت کند، از ما نیست»و نیز فرمود: «غارت، ممنوع است.»

بخاری در صحیح خود نقل می کند: عبادة بن صامت می گوید: «بایعنا النبی (ص) أن لا ننهب».

ابوداوود در سنن خود از مردی از انصار نقل می کند که ما با رسول خدا (ص) بیرون آمدیم و مردم به شدّت گرسنه بودند، ناگهان به گوسفندانی رسیدند و آنها را غارت کردند. پیامبر (ص) هنگامی رسید که دیگ های ما می جوشید، او با کمان خود، همه دیگ ها را وارونه کرد. آنگاه خاک بر روی آنها ریخت و فرمود: «إنّ النهبة لیست بأحلّ من المیتة»؛ مال غارت شده از میته حلال تر نیست.

با توجه به آنچه گفته شد، معنی سوم متعین است که رسول خدا (ص) از آنان خمس درآمدهای کار و کسب خود را می خواهد، نه خمس غنایم جنگی، زیرا جنگی رخ نداده بود.

بخش سوم: خمس در نامه های پیامبر (ص)

پیامبر گرامی (ص) در نامه های متعددی که به قبایل عرب نوشته، پرداخت خمس را نیز سفارش نموده است. که به برخی از آن ها اشاره می شود.

1.      نامه ای به عمرو بن حزم

آن حضرت به عمرو بن حزم که او را به عنوان نماینده خود به یمن اعزام کرده بود چنین نوشت: « بسم الله الرحمن الرحیم هذا عهد من النبى رسول الله لعمرو بن حزم حین بعثه الى الیمن، امره بتقوى الله فى أمره کله و ان یأخذ من المغانم خمس الله و ما کتب على المؤمنین من الصدقه من العقار عشر ما سقى البعل و سقت السماء و نصف العُشر مما سقى الغرب (اى الدلوا العظیمة) .[1]

...این فرمانی است از پیامبر خدا (ص) به عمرو بن حزم، آنگاه که او را به یمن اعزام کرد. به او فرمان می دهد تقوا و پرهیزگاری را در همه امور پیشه خود سازد،از «مغانم» خمس خدا را بگیرد و آنچه که بر مؤمنان لازم است از پرداخت زکات، از زمین هایی که به آب نهرها و باران آسمان آبیاری می شود و از زمین هایی که به وسیله آب چاه آبیاری می شود...».

2.      نامه ای به فجیع و پیروانش

پیامبر گرامی (ص) در نامه ای به فجیع و پیروان او نوشت: من محمد النبىّ للفجیع و من تبعه و اسلم و اقام الصلاة و آتى الزکاة و اطاع الله و رسوله و اعطى من المغانم خمس الله .[2]

کسانی که اسلام آورده اند و نماز برپا داشته اند و زکات داده اند و خدا و رسول او را اطاعت نموده اند و از مغانم، خمس خدا را پرداخته اند....

3.      نامه ای به خباده أزدی

پیامبر (ص) در نامه ای چنین نوشت: کتب لخبادة الازدى وقومه ومن تبعه: ما اقاموا الصلاة وآتوا الزکاة واطاعوا الله ورسوله واعطوا من المغانم الخمس الله و سهم النبى وفارقوا المشرکین فانّ لهم ذمة الله وذمة محمدبن عبدالله .[3]

«قبیله ازد وشاخه های آن تا زمانی که نماز بپا دارند و زکات بدهند و خدا ورسول او را اطاعت کنند و از مغانم،خمس خدا وسهم پیامبر (ص) را بپردازند و از مشرکان جدا شوند، با خدا و رسول پیمان دارند.»

4.      نامه ای به جهینه فرزند زید

پیامبر (ص) در نامه ای به جهینه که رئیس قبیله بوده است می نویسد: کتب الى بعض أفخاذ جهینه: من اسلم منهم و اقام الصلاة و آتى الزکاة و اطاع الله و رسوله و اعطى من الغنائم الخمس .[4]

شکاف های زمین و دشت های آن و بالا و پایین دره ها در اختیار شماست، می توانید حیوانات خود را در آنها بچرانید و از آب های آن بهره ببرید، مشروط بر آنکه خمس آنها را بپردازید.[5]



[1] - سیرة ابن هشام ، ج 4 ، ص 256 و فتوح البلدان ، ج 1 ، ص 81 .

 

[2] - الطبقات الکبرى ، ابن سعد ، ج 1 ، ص 270.

 

[3] - همان، ص 305 و 304

 

5- الطبقات الکبرى ، ج 1 ، ص 271