سفارش تبلیغ
صبا ویژن

جوان شیعه

حدیث منزلت

                                ولایت امام علی(ع) در حدیث منزلت

«یاعلی اَنتَ مِنّی بِمنزِلَةِ هارون من موسی الااَنَّه لا نَبیَّ بَعدی».

 استدلال به این حدیث در ضمن سه مطلب بیان می‌شود .

الف)  سند حدیث:

 اعتبار سند حدیث منزلت، مورد اتفاق مسلمین می‌باشد و در منابع اهل سنت، همچون الجمع بین الصحاح السته، صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابن ماجه، مسند احمد بن حنبل و مسند طبرانی، نقل شده‌است.

ب)  دلالت حدیث:

 استثناء در حدیث، دلالت بر عمومیت منزلت دارد؛ یعنی تمام منزلتهای هارون برای امام علی (ع) هست مگر نبوت. حال سؤال می شود که منزلت ها ی هارون چه بوده است؟ در پاسخ باید گفت: حضرت موسی (ع) از خداوند سه تقاضا کرد که «وَ اجْعَل لىّ‏ِ وَزِیرًا مِّنْ أَهْلىِ*هَارُونَ أَخِى*اشْدُدْ بِهِ أَزْرِى*وَ أَشْرِکْهُ فىِ أَمْرِى»یعنی«و براى من وزیرى از کسانم مقرر فرما، هارون برادرم را ،و پشت من بدو محکم کن،و او را شریک کارم گردان»(طه/29-32)

از این آیه استفاده می شود که هارون سه منصب داشته اند: وزارت و خلافت، پشتیبانی و حمایت، شرکت در امر تبلیغ. پیامبر(ص) نیز فرمودند:«...اللهم اجعل لی وزیرا من اهلی اخی علیا اشدد به ازری و اشرکه فی امری...» نتیجه این که تمام مناصب هارون، من جمله خلافت برای امام علی(ع) ثابت می شود.

ج)  شبهات حدیث:

شبهه اول:  حضرت هارون در زمان حیات حضرت موسی از دنیا رفته است بنابراین طبق این حدیث، تنها امامت و خلافت امام علی  (ع)  در زمان حیات پیامبر  (ص)  ثابت می‌شود  نه بعداز آن.

پاسخ:  منزلتهای هارون در قرآن بطور مطلق بیان شده‌است، به گونه‌ای که اگر هارون بعداز حضرت موسی(ع) زنده بود، جانشینی او نسبت به آن حضرت ادامه می‌یافت؛ همچنین است جانشینی امام علی (ع). یعنی تا زمانی که حضرت زنده باشد، این منزلت ها را دارد.  

شبهه دوم:  حدیث منزلت در غزوه تبوک که علی (ع)  به عنوان جانشین پیامبر (ص)  در مدینه ماند و برای جنگ از شهر خارج نشد صادر شده‌است پس عمومیت نداشته و تنها خلافت در آن ایام را اثبات می‌کند.

پاسخ:  

اولا:  هیچ شأن نزولی  (در آیات و روایات)  مخصّص نیست.

ثانیاّ:  جانشینی در مدینه، اختصاص به امام علی (ع)  نداشته و در سایر جنگها، دیگران نیز جانشین پیامبر (ص)  بوده‌اند. 

ثالثاّ:  پیامبر (ص) ، حدیث منزلت را غیر از غزوه تبوک، در 12 مورد دیگر نیز بیان کرده‌اند مانند: 

   1ـ در تعلیل اینکه علی(ع)  می‌تواند با حال جنابت وارد مسجد شود فرمود: « بانه منی بمنزلة هارون من موسی».

   2ـ به اُمِّ سلیم فرمود:  همانا گوشت و خون علی از گوشت و خون من است و نسبت او به من بمنزله هارون به موسی است. 

3-    در جمع اصحاب

4-    در ماجرای برادری بین اصحاب که حضرت بین خود و علی (ع) صیغه اخوت خواندند و حدیث منزلت را فرمودند.

5-  در جریان بستن درهایی که به مسجد النبی باز می شد، تنها درب خانه پیامبر و امام علی(ع) باز ماند و پیامبر(ص) این حدیث را فرمودند.